Na tym wykładzie zapoznaliśmy się z dziełami braci Jana i Huberta van Ejck. Ołtarz w katedrze św. Bawona w Gandawie oraz portret kardynała Niccolo Albergati.

Obraz Adoracja Baranka Mistycznego to jeden z najwspanialszych obrazów malarstwa średniowiecznego. To monumentalne nie tylko w swoich „cielesnych” rozmiarach arcydzieło (wysokość ponad 3.5 m, szerokość przy otwartych skrzydłach ponad 5 m) budziło przez całe stulecia szczególną refleksję, ale i burzliwą debatę sprowokowaną przez łaciński napis umieszczony na ramie ołtarza, uzupełniony chronogramem 1432, brzmiący w tłumaczeniu prof. A. Ziemby:, „Malarz Hubert van Ejck, którego nikt nie przewyższył, rozpoczął dzieło. Po nim Johannes, drugi w sztuce, brat, ukończył je na zlecenie Joducusa Vijda. W przestrzeni ołtarza otwartego wyłania się cała historia człowieka i jego relacji z Bogiem. Górna część tworzy siedem kwater, które medytacyjny sposób prowadzą nasz wzrok od naturalistycznych aktów Ewy i Adama, przez anielską harmonię sfer, ku najwyższym orędownikom Matce Boskiej i św. Janowi Chrzcicielowi, którzy z kolei adorują Tronującego Boga. W Ołtarzu Gandawskim natura to mikrokosmos rozpoznany, wartościowy i urzekający, są tu m.in. cyprysy, palmy daktylowe, drzewa pomarańczowe, cytrynowce, kwiaty i dobroczynne zioła. Z owych tworów natury, z daleka i bliska wyłaniają się idący w zgodnych grupach czciciele Baranka Mistycznego. Sprawiedliwi Sędziowie, Rycerze Chrystusowi, Pustelnicy, Pielgrzymi, Męczennicy, Prorocy, Święte niewiasty, Papieże, Biskupi i Apostołowie. Portret kardynała Albergatiego, wykonany farbą olejną.

Hanza była zrzeszeniem miast prowadzących handel w północnej, środkowej i wschodniej Europie. Organizacja w szczytowym okresie liczyła 160 ośrodków, dysponując flotą nawet 1000 statków. Hanza była w stanie sama prowadzić wojny, narzucać traktaty, ustalać cła, a nawet wpływać na wybór królów. Członkami Hanzy między innymi były: Lubeka (stolica Hanzy), Rostok, Kolonia, Hamburg, Dortmund, Londyn, Bergen, Sztokholm, Nowogród, Rewal w Inflantach, Ryga. Do Hanzy należały dzisiejsze miasta polskie: Gdańsk, Elbląg, Toruń, Chełmno, Kraków, Szczecin, Wolin, Kołobrzeg i inne.

Było to ostatnie spotkanie w II semestrze 2023/2024

Opracowała Bogumiła Łyskawa